Haziran ayı enflasyon rakamları açıklandı. Yıllık enflasyon TÜİK’e göre % 71,60; ve ENAG’a göre % 113,08 Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Dezenflasyon Sürecinin Başladığı İddiasında.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Enflasyon eğilimi yılsonu hedefimizle uyumlu” dedi fakat TÜİK yıllık yüzde 71,60, ENAG yüzde 113 enflasyon açıkladı. TÜİK'e göre aylık bazda en yüksek artış konutta, yıllık bazda eğitimde.
İstanbul Ticaret Odası’nın İstanbul enflasyonunu ölçen ‘Ücretliler Geçinme Endeksi’ne göre Haziran ayı enflasyonu yüzde 3,42 gerçekleşti. Böylece İTO’nun ölçtüğü enflasyon yıllıkta yüzde 82,14’e ulaştı.
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) Tüketici Fiyat Endeksi Haziran ayında yüzde 4,27 gelirken, yıllık enflasyon yüzde 113,08’e ulaşmış oldu.
Resmi İstatistik verisi ise TÜİK tarafından açıklandı. TÜİK, medyan beklenti yüzde 2,2 iken, Haziran ayı enflasyonunu yüzde 1,64 olarak açıkladı. Yıllıkta ise yüzde 71,60’a ulaşıldı.
Haziran ayı enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla söz konusu ayda fiyatı en çok artan ve azalan ürünler belli oldu. Fiyatı en çok artan ürün yüzde 12,71 ile karayolu ile şehirler arası yolcu taşımacılığı olarak gerçekleşti. İkinci sırada şebeke suyu yüzde 12,69 ile yer alırken, taze meyveler yüzde 8,47, oteller, pansiyonlar ve diğerleri yüzde 6,67, demiryolu ile şehir içi yolcu taşımacılığı yüzde 6,15, ekmek yüzde 5,94, peynir yüzde 5,15, alkolsüz içecekler ve konsantre içecekler yüzde 4,83, şekerlemeler, çikolatalar ve kakao ürünleri yüzde 4,39, okul öncesi eğitim ve ilköğretim yüzde 4,39 pahalılaştı.
En çok ucuzlayan ürünler ise su şekilde gerçekleşti: "Patates ve bazı yumru bitkiler yüzde 8,03, yumurta ve yumurta ile ilgili ürünler yüzde 6,57, kümes hayvanları eti yüzde 3,89, kişisel ulaştırma araçlarının yakıt ve yağları yüzde 2,32, dana eti yüzde 2,29, kuzu eti yüzde 2,05, erkek ayakkabısı yüzde 1,73, kadın giyim yüzde 1,17, tereyağı yüzde 0,26, kahve 0,43."
Memur ve emekli zammında kullanılan 6 aylık enflasyon verisi yüzde 24,73 olarak gelirken, kira zammında dikkate alınan 12 aylık ortalama veri yüzde 65,07 olarak ölçüldü.
Aylık bazda artışın en yüksek olduğu ana grup yüzde 3,79 ile konut oldu. Onu yüzde 3,47 ile eğitim ve yüzde 3,09 ile lokanta ve oteller takip etti. Buna karşılık Haziran’da bir önceki aya göre en çok azalış yüzde -0,58 ile giyim ve ayakkabıda görüldü. Bu grubu yüzde -0,13 ile ulaştırma ve yüzde 0,07 ile alkollü içkiler ve tütün izledi.
Yıllık bazda ise en yüksek artış yüzde 107,11 ile eğitimde görüldü. Eğitimi konut (yüzde 94,72) ile lokanta ve oteller (yüzde 90,67) takip etti. En az artış ise yüzde 47,84 ile giyim ve ayakkabıda yaşandı. Onu yüzde 52,27 ile haberleşme, yüzde 61 ile de eğlence ve kültür izledi.
Öncü göstergeler de haziran ayında enflasyonun artacağına işaret ediyordu. İTO'nun verilerine göre, İstanbul'da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi haziranda önceki aya göre yüzde 3,42, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları İndeksi de yüzde 3,85 artmıştı. Söz konusu veriler yıllık bazda incelendiğinde, artış oranı perakendede yüzde 82,14, toptan eşyada yüzde 60,49 olarak gerçekleşmişti.
TÜİK, 4 Haziran 2022’de açıklamayı bıraktığı madde sepeti listesini bu ayda da yayımlamadı.
Oysa Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), TÜİK’i bu konuda dava etmiş, Ankara 6. İdare Mahkemesi de 31 Mart 2023 tarihli kararında bilgi edinme hakkı çerçevesinde DİSK’in TÜİK'ten istediği bilgilerin işçi konfederasyonunun görevi gereği elinde bulunması gereken bilgilerden olduğuna hükmetmişti. TÜİK temyiz davasını da kaybetmişti.
Madde sepeti listesinin yerine harcama grubu istatistikleri yayımlayan TÜİK’e göre endekste kapsanan 143 temel başlıktan 103 temel başlığın endeksin artış gerçekleşti. 5 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 35 temel başlığın endeksinde düşüş oldu.
ENAG Yıllık Enflasyona “% 113” Dedi
Akademisyenlerin ve ekonomistlerin kurduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) da kendi verilerini yayımladı.
ENAG’a göre Haziran’da aylık enflasyon yüzde 4,27, oldu. ENAG yıllık enflasyonu ise yüzde 113 olarak hesapladı. Yılbaşından itibaren 6 aylık (Ocak-Haziran) artış da yüzde 41,16 olarak ölçüldü.
ENAG’ın verilerine göre Haziran’da giyim ve ayakkabı (yüzde 9,3), konut (yüzde 7,69), çeşitli mal ve hizmetler (yüzde 6,67) arttı.
Mehmet Şimşek İyimserliğini Koruyor
Verilerin açıklanmasının ardından Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek bir değerlendirme yaptı. Şimşek'e göre enflasyon eğiliminin yıl sonu hedefiyle uyumlu. Ayrıca Şimşek dezenflasyon sürecinin başladığı iddiasında.