Kim olduğu bilinmeyen kişiler için kullanılan Sarı Çizmeli Mehmet Ağa, bugün adını unutulmaz şarkı sayesinde duyursa da ilginç ama hüzünlü bir hikâyesi var.
Akrabalık bağı varmıdır bilinmez ama Büyük Türkmen Soykırımında Ataları Kıbrısa kaçarak canlarını zor kurtarmış olan Barış Manço’nun (Nüfus Defterinde Asıl Soyadı KARAMANÇO) 1979 Yılında meşhur ettiği, “Sarı Çizmeli Mehmet Ağa” şarkısı bir efsane değil bir gerçektir.
Sarı Çizmeli gerçek bir insan. Doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmemekle birlikte 1810 civarında doğduğu, 1920’lerde öldüğü tahmin ediliyor. 110 yaşına kadar yaşamış, davudi sesli, çevresine korku salan beyaz tenli dev bir Türkmen.
Barış Manço (KARAMANÇO) Kıbrıs’a konser vermeye gelir ve Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’yı bu konser sırasında Kıbrıslı Türkler’den duyar. Bu hikâyeden yola çıkarak yazdığı şarkı 1979’da ortalığı yıktıktan sonra Manço (KARAMANÇO) 1982’de tekrar adaya gelir. Bu defa yanında kameramanlarıyla... Sarı Çizmeli’nin akrabalarıyla buluşur. Mezarını ziyaret eder ve yeni bir mezarın yapılmasına katkıda bulunur. Şimdi Mehmet Ağa’nın Göçeri köyündeki mezar taşında, “Barış Manço (KARAMANÇO) ile bütünleşen Sarı Çizmeli Mehmet Ağa. 1800’lü yıllar Ruhuna Fatiha” yazıyor.
Mehmet Ağa, aslen Karamanlı bir “Toprak ağası iken, Osmanlı Dönemi yetkilileri Mehmet ağayı çağırarak Kıbrıs Girne’de büyük bir arsa vermişler.
“Karamandaki bahçelerin gibi ek, biç, halka iş ver, biz de sana toprak bağışlayalım. Hayvancılığı ve tarımı geliştir” derler…
1810-1920 tarihleri arasında yaşamış Anadolu’ya kan ve gözyaşı ile yerleşen ve halen çıkmayan Selefi Mantığın altını ateşlediği Büyük Türkmen Soykırımına tekabül eden zaman diliminde Karamandan Kıbrıs’a 5 kardeşini de alıp gelmiş. Kendileri Yörük/Türkmen’dir…
Kıbrıs’taki Köyünün adının Göçeri olması, Yörüklerin konar göçer hayatından gelmektedir. Yörükler köyü de derlermiş “Göçeri köyü “ne .. (Karamanda bu köyün karşılığı GÖCER köyü bulunmaktadır.)
Sarı Çizmeli Mehmet ağa, Devlete söz verdiği gibi tarımda ve hayvancılıkta binlerce kişi çalıştırır, İş verir büyük bir aile olurlar…
3 bin dönüm toprağı varmış. Kavgalıları barıştırır, bekârları evlendirir, eşyalarını hediye eder, ev verir, en az da bir dönüm toprak bağışlarmış.
Fakir fukara bir kahvehaneye, ya da lokantaya gittiğinde para ödemez, yer içer, tüm hesapları Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’ya yazdırırlarmış.
Ağa her Cuma namaz öncesi esnafları dolaşır, halkın borçlarını ödermiş.
Kendi gibi gönlü de zengin bu ağa, malını mülkünü hep başkalarının hesabını ödeyerek harcadığından, yokluk içinde ölmüştür.
Torunları hala Girne İli, Dikmen Beldesi, “Göçeri (Göcer) Köyü”nde yaşamaktadır.
KKTC’nin ünlü tarihçisi Nazım Beratlı Sarı Çizmeli öyküsünün tipik bir Türkmen kültür öğesi olduğu görüşünde: “Kıbrıs’taki kültür ile Ege’de Bey Dağları Yörükleri arasında korkunç bir benzerlik var. Nedeni basit, çünkü hepimiz akrabayız. Kıbrıs’a Türkmen göçü iki dalga halinde yapıldı. 1699 ile 1745 yılları arasında Karaman kökenli Kiselioğlu Obasının bir kısmı Ege’ye, bir kısmı gemilerle Kıbrıs’a gönderildi. Yani öyle anlar oldu ki, iki kardeşten biri Kıbrıs’a, diğeri Bey Dağları’na gitti. Saruhan, yani Manisa ve civarı ile Kıbrıs’taki gelenekler, özdeyişler tamamıyla aynı. İnanıyorum ki, Kıbrıslı Sarı Çizmeli Mehmet Ağa da Anadolu’da bıraktığı dedelerinin kültürünü takip etti. O yüzden bu paylaşımcı, kardeşçe karakteri geliştirdi ve bir efsane oldu.”
İşte bu hikayeyi 1971’de Kıbrıs’a gittiğinde duyan ve araştıran Barış Manço, Kabri ziyaret eder fakat çok bakımsızdır kabri(1977)
Manço ( Asıl Soyadı Karamanço ) “Sarı Çizmeli Mehmet Ağa” şarkısını yapar. sonrasında Mehmet Ağa’nın köyündeki mezarını yaptırır.
Netekim Sarı Çizmeli Mehmet Ağa'ya Kıbrıs Vakıflar İdaresi Sahip Çıktı
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) başkenti Lefkoşa'ya bağlı Göçeri köyünde 1800'lü yıllarda yaşayan 'Sarı Çizmeli Mehmet Ağa'nın kabrine, Kıbrıs Vakıflar İdaresi (EVKAF) sahip çıktı.
Kıbrıs Vakıflar İdaresi tarafından yapılan yazılı açıklamada, "Sarı Çizmeli Mehmet Ağa'nın kabrinin Göçeri köyünde olduğu gündeme gelmişti. Ancak kabrin son durumu görenleri üzdü. Bu kadar hayırsever birinin mezarının bu durumda olmasını kabullenemeyen EVKAF yetkilileri, hemen duruma el attı ve kabir kısa sürede tamir edildi. Kabrin çevre düzenlemesi de yapıldı. Şu anda Sarı Çizmeli Mehmet Ağa'nın kabri, temiz bir şekilde, gelip de bir Fatiha okumak isteyenler için adına yakışır bir hal aldı" ifadeleri yer aldı.
Sarı Çizmeli'nin, şu anda başkent Lefkoşa'ya 30 km uzaklıktaki Göçeri köyünde bulunan mezar taşında, "Barış Manço ile bütünleşen Sarı Çizmeli Mehmet Ağa" yazıyor.
(KAYNAK LİNK: Sarı Çizmeli Mehmet Ağa'ya Kıbrıs Vakıflar İdaresi sahip çıktı - Haberler )
ÇOK SONRADAN SAHİP ÇIKILDI… HEMŞEHRİLERİ SÖZÜMONA TARİHİYLE ÖVÜNEN KARAMANLI SAYGIDEĞER EFENDİLER, HANIMEFENDİLER GÜNDELİK BASİT HESAPLAR PEŞİNE DÜŞTÜĞÜ HALDE… K.K.T.C. DEKİ KARDEŞLERİMİZ AHDE VEFA GÖSTERDİLER. OLSUN BUDA BİR ERDEMDİR…
Ey Sarı Çizmeli Mehmet Ağa bizi hiç merak etme, içgüveysinden halliceyiz, üzerimize başkalarının döktüğü kızgın yağlarla kavrulup gidiyoruz uzunca bir zamandır.
Dağdan inen, fazlalıklarının ucunu sivrilten, kovulan, dövülen,sövülen,aldatan,kandıran,satan,atan,yatıran,batıran,inleten, üzerimize basıp elimizde avcumuzda ne varsa alıp, bizleri yönetiyor, yönlendiriyor, bu yıllardır böyle ağam sen bizi hiç merak etme, devranın dönüşünden memnunuz, biz ancak birbirimizin açıklarını arayıp üç adım ötede dedikodu yapmaktan keyif alan, elin muhtelif azalarıyla özel zamanları değerlendiren, muhasebe etme yeteneği iğdiş edilmiş bir memleketin insanlarıyız, Bizi kendimiz merak etmiyoruz ki sen hiç merak etme Ağam.
Mekânın Cennet Olsun.
s