İngiltere'de Cambridge Üniversitesi'nden bir grup araştırmacı, Facebook kullanıcılarının beğen butonunu hangi konular üzerinde tıkladığına göre bu kişilerin din, siyaset, ırk ve cinsel yönelimleri hakkında varsayımlara ulaşan bir algoritma geliştirdi.
Cambridge ekibi, sonuçlarını PNAS adlı bilimsel dergide yayımladıkları araştırmada Facebook kullanıcılarının kişiliklerini şaşkınlık verici düzeyde doğru tahmin etmeyi başardıklarını söylüyorlar.
İnternette özel hayatın mahremiyetini savunan kampanya grupları, araştırmaya ''çok endişe verici'' diyerek tepki verdi.
58 BİN DENEK
Araştırma kapsamında, 58 bin denek Facebook'taki ''beğen''lerini ve belli başlı demografik bilgilerini uzmanlara açtı. Bunun yanısıra, kişilik özelliklerini ölçen psikometrik test sonuçlarını da uzmanlarla paylaştılar.
Cambridge ekibi, beğen butonlarından topladıkları bilgiyi geliştirdikleri algoritmaya aktararak, deneklerin kişilik testlerinden çıkan sonuçlarla karşılaştırdı.
Araştırmacılar, beğen butonu bilgisinden yola çıkarak erkek deneklerin cinselliklerini yüzde 88 oranında doğru saptadı.
Kimin siyah, kimin beyaz ırktan olduğu ise yüzde 95 gibi çok yüksek seviyede doğru tahmin edildi.
Algoritma, Amerikalı deneklerin hangilerinin Demokrat, hangilerinin Cumhuriyetçi olduğunu da yüzde 85 oranında doğru tespit etti.
Hıristiyan ve Müslümanların doğru kategorize edilme oranı ise yüzde 82.
İlişki durumu ve uyuşturucu kullanımı gibi konularda ise yüzde 65 ve yüzde 73 oranlarında doğru tahminler yapıldı.
PATATES KIZARTMASINI NASIL SEVERSİNİZ?
Araştırmacılar, bu tip hassas konularda kullanıcıların nadiren açıkça tıkladığı beğen'lerin gösterge niteliğinde olduğunu belirtiyor. Örneğin, eşcinsel kullanıcıların yüzde 5'ten azı, eşcinsel evlilik gibi konuları açıkça beğen butonuyla onaylıyor.
Bunun yerine, müzik ya da televizyon programlarına ilişkin beğen'lerden muazzam miktarda bilgi toplayan algoritma, kişilik profillerini büyük oranda bu bilgi üzerinden kurguladı.
Araştırmacılar, ortaya çıkan bazı ilginç verilere dikkat çekiyor. Örneğin, tırtıklı patates kızartması ve yüksek zeka arasında bir paralellik gördüklerini söylüyorlar.
Sosyal medya üzerinden kişiye özel reklam vermek isteyen şirketler, bu araştırmadan çıkan sonuca haliyle büyük ilgi gösteriyor.
Fakat projenin başındaki Cambridge araştırmacısı Michael Kosinski, internet teknolojisinin insanların siyasi eğilimlerini veya cinsel yönelimlerini tahmin etmek için kullanılmasının kişisel özgürlüklere bir tehdit oluşturabileceğini kabul ediyor.
GİZLİLİK AYARININ ÖNEMİ
Kosinski, Facebook kullanıcılarının bu konuda bazı basit önlemler alarak kendilerini koruyabileceklerini söylüyor.
Facebook'ta beğen butonuna ilişkin bilgiyi, profil gizlilik ayarları üzerinden saklı hale getirmek mümkün.
Ancak kullanıcı, gizlilik ayarlarını devreye sokmazsa, beğen butonu otomatik olarak kamuya açık bir bilgi sayılıyor.
Özel hayatın mahremiyetini savunan Big Brother Watch adlı örgüt ise, Facebook'taki beğen butonunun ötesinde, tarayıcı geçmişinden arama sözcüklerine değin dijital arşivin birçok alanda ticari sömürüye açık olduğunu söylüyor.
Örgütün yöneticisi Nick Pickles, kullanıcı verilerinin hangi şirkete nasıl hizmet verdiği konusunda internetin şeffaflıktan çok uzak olduğunu kaydetti.
BBC TÜRKÇE
Kaynak: http://dunya.milliyet.com.tr/facebook-sizi-ele-veriyor-/dunya/dunyadetay/12.03.2013/1679461/default.htm
Etiketler: İngiltere , uyuşturucu , BBC , medya , Facebook , Hıristiyan , Cambridge , internet , Ten , Müzik , Reklam , Grup , diyerek , Kampanya
