İsrail'in Gazze harekatının 186. gününde alınan 'ticaret kısıtlaması' kararı, Ticaret Bakanlığı açıklaması ile netleştirildi. Bakanlığın açıklamasında hangi ürünleri kapsadığına dair liste yer aldı.
Ticaret Bakanlığı, 9 Nisan 2024'ten itibaren bazı ürünlerin İsrail'e ihracatını kısıtlama kararı aldı. Ticaret Bakanlığı'nın İsrail'e yönelik kısıtlama kararı inşaat demirinden yassı çeliğe, mermerden seramiğe kadar 54 ürün grubunu kapsıyor. Kısıtlamaların, İsrail'in Gazze'de ateşkes ilan edene ve yeterli miktarda, kesintisiz yardıma izin verinceye kadar yürürlükte kalacağı belirtildi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, İsrail'in Gazze'ye yönelik 7 Ekim2023'ten beri süren saldırılarına vurgu yapılarak, "İsrail, 6 ayı aşkın süredir Gazze Şeridi’nde yürüttüğü ve ayrım gözetmeden masum Filistin halkına ve sivil yerleşim yerlerine yönelik topyekün katliamda hayatını kaybeden Filistinli kardeşlerimizin sayısı 33 binin, yaralı sayısı yüzbinlerin üzerindedir. Bunların büyük çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşmaktadır. Gazze Şeridi yerle bir olmuş, büyük bir yıkıma uğramıştır" denildi.
Açıklamada, Türkiye'nin 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana çatışmaların durdurulması, insani kayıp ve fiziki yıkımın engellenmesi, önce kalıcı ateşkes ve diplomatik çözüm arayışlarının hâkim olması ve Gazze’nin yeniden imarı için, gerek taraflar nezdinde, gerekse uluslararası arenada ve İslam dünyası bünyesinde siyasi ve diplomatik çalışmaları en üst düzeyde yapıldığı bildirildi.
Açıklamanın devamında, "Türkiye, İsrail’in saldırıları başladıktan sonra Gazze’ye ve Gazze halkının yardımına koşarak, başta gıda, sağlık, tıbbi yardım ve binlerce hasta tahliyesi olmak üzere, gemilerle ve uçaklarla on binlerce ton yardımları ulaştırmış ve bu alanda dünyada en önde gelen iki ülkeden biri konumunda olmuştur. Bununla beraber, İsrail, uluslararası hukuku alenen çiğnemeye devam etmekte, uluslararası camianın sayısız siyasi ve hukuki ateşkes ve kesintisiz insani yardım sağlama çağrılarını yok saymaktadır. İsrail bugüne kadar uluslararası hukukun ve düzenin temel yapıtaşları olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, BM Genel Kurulu, BM İnsan Hakları Konseyi ve Uluslararası Adalet Divanı’nın bu yönde almış oldukları hiçbir kararı maalesef uygulamamıştır" denildi.
Bakanlık, kısıtlama kararını duyurduğu açıklamada ayrıca şunları belirtti:
Bu kapsamda,
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2728, 2720 ve 2712 sayılı kararları,
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun ES-10/21 ve ES-10/22 sayılı kararları,
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin A/HRC55/L.30 sayılı kararı,
Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı’nın İsrail aleyhinde soykırım sözleşmesini ihlal iddiasıyla açılan dava kapsamında aldığı 26 Ocak ve 28 Mart 2024 tarihli ihtiyati tedbir kararları,
İsrail’e çok açık biçimde ateşkese varması, ve BM ile tam işbirliği içinde, Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilere ihtiyaç duydukları tıbbi malzeme ve sağlık hizmetleri dahil olmak üzere tüm temel insani yardımların kesintisiz şekilde sağlanmasına izin vermesi yükümlülüğü getirmiştir.
Özellikle BM Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Adalet Divanı’nın söz konusu kararları hukuken bağlayıcıdır.
Türkiye, tüm bu kararların uygulanmasının takipçisi olacağını defaatle açıklamıştır.
Bu doğrultuda, Türkiye, 9 Nisan 2024 tarihinden itibaren, ilk aşamada Ek’te belirtilen ürün grupları altında yer alan ürünlerin İsrail’e ihracatını kısıtlama kararı almış bulunmaktadır. Bu kararın gerekleri Ticaret Bakanlığı tarafından derhal yürütülecektir.
Bu karar, İsrail, uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde, Gazze’de derhal ateşkes ilan edene ve Gazze Şeridi’ne yeterli miktarda ve kesintisiz insani yardım akışına izin verinceye kadar yürürlükte kalacaktır.
"İsrail’e askeri amaçla kullanılabilecek ürün satışına izin verilmedi"
Esasen, çok önceden bu yana, İsrail’e askeri amaçla kullanılabilecek herhangi bir ürün veya hizmetin satışına ülkemizce izin verilmemiştir ve verilmemektedir.
Gazze Şeridi’nde gelinen vahim aşama çerçevesinde, uluslararası camianın tüm üyelerine çağrımız, İsrail’in uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerine uymasını teminen, üzerine düşenleri yerine getirmeleridir.
Türkiye Cumhuriyeti devleti ve halkı olarak, bugüne kadar olduğu gibi Filistin’in ve halkının yanında yer almaya ve desteklemeye devam edeceğiz."
HENÜZ RESMİYET KAZANMAMIŞ BU 'KISITLAMA'NIN KAPSAMI NE?
Ticaret Bakanlığı'nın açıklamasında, İsrail ile ihracat yapılan 54 firmaya ilişkin kısıtlama kararı getirildiği bilgisi yer aldı ancak kısıtlamanın derecesi veye miktarı yer almadı. Kısıtlamaya dair resmi bir karar ve bunun tebliği veya bildirimi de henüz ortaya konulmadı.
'KISITLADIK DEDİKLERİ MALLARIN İHRACATI ZATEN DÜŞÜYOR'
Öte yandan, Ticaret Bakanlığı'nın kısıtlama açıklaması başka soru işaretlerini de beraberinde geldi.
Siyaset Bilimci İnan Mutlu, kısıtlama getirilen malların ihracatının zaten düştüğüne dikkat çekti. İnan, sosyal medya hesabından, "Ticaret Bakanlığı şapkadan tavşan çıkarmaya çalışıyor ama bilgi çağında yaşadığımızı unutuyor. Kısıtladık dedikleri malların ihracatı zaten düşüyor" dedi.
KISITLANAN ÜRÜNLERİN İHRACATI NE KADAR DÜŞTÜ?
İnan Mutlu'nun sosyal medya hesabından yaptığı açıklama şöyle:
"Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, ilk üç ayda geçen yıla göre sözde ihracatı kısıtlanan ürünlerden,
Çelik ihracatı yüzde 53;
Çimento vs ihracatı yüzde 40;
Demir vs ihracatı yüzde 24 düşmüş.
İhracatı artan ürünlerin hiçbiri kısıtlama listesinde YOK.
LİSTEDE YER ALMAYAN, İHRACATI ARTAN MAMÜLLER
Zeytin ve zeytinyağı ihracatı yüzde 213;
Meyve ve sebze mamulleri ihracatı yüzde 53;
Fındık ve mamülleri ihracatı yüzde 51;
Kuru meyve ve sebze ihracatı yüzde 43;
tütün ihracatı yüzde 20;
tekstil ihracatı yüzde 12 artmış.
Kısıtlama da zaten son derece muğlak ve çekingen bir yaptırım."
İnan daha sonra yaptığı bir paylaşımda da, "Gazze'de insanlar açlıktan ölüme terk edilirken, İsrail'e gıda ihracatımız artıyor ve kısıtlanan ürünler listesinde hiçbir gıda ürünü yok..." dedi.
İsrail'e İhracatı Kısıtlanan 54 Ürün Grubu...
