İsviçre’nin Cenevre kentinde yer alan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nden (CERN) dün yapılan açıklamaya göre, yürütülen deneylerde “Higgs Bozonu” olarak bilinen atomaltı parçacığın iki karakteristik özelliğine rastlandı. Bu sonuç, şimdiye kadar varlığı kesin olarak kanıtlanamayan parçacıkla ilgili en somut dayanağı oluşturuyor.
Zira, maddeye kütle ve yoğunluk verdiği düşünülen atom bileşeni Higgs Bozonu’yla ilgili geliştirilen tüm teori ve modeller de böylece yerine oturmuş oluyor. Tanrı parçacığı olarak da bilinen bileşen, parçacık fiziğinin eksik kalan “maddenin neden kütlesi vardır?” sorusunun cevabı için geliştirilen “Standart Model” teorisini doğruluyor. Geçen yıl parçacığa götüren ATLAS ve CMS deneylerinde elde edilen bulguların iki buçuk katı veriyi daha inceleyen uzmanlar, iki temel özellikle bozonun varlığını kanıtladı.
CERN’de görev yapan Boğaziçi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü öğretim üyelerinden son gelişmelerle ilgili Milliyet’e görüş veren Doç. Dr. Erkcan Özcan, bulunan iki özelliği şöyle açıklıyor:
“Geçen yıl bulduğumuz parçacığın Higgs olup olmadığını anlamak için belli özelliklere bakıldı. ATLAS ve CMS deneylerinde görülen parçacığın yeni olduğundan emin olabiliyor, fakat aradığımız bozon olup olmadığını garantileyemiyorduk. Aradan geçen bu sürede veri toplamaya devam edildi ve verilerin Higgs’le uyumu ölçüldü. Parçacığın kendi çevresinde nasıl döndüğüyle ilgili “açısal momentum” değerinin sıfır olması ve Standart Model’deki ayna görüntüsü anlamında gelen “Higgs paritesi”nin de pozitif çıkması gerekiyordu. Nitekim, bu iki değişken de parçacığın beklendiği gibi hareket ettiğini gösterdi. Artık Higgs’e ulaştığımızı, yani maddeye kütle kazandıran mekanizmayı bulup anladığımızı yüzde 99 güvenilirlikle söyleyebiliriz.”
50 yıllık teori
Tartışılan Higgs varlığına ilişkin dev bir yapbozun en önemli ve eksik parçasının son buluşla kapatıldığını belirten Özcan, artık Higgs’in tek bir parçacık mı, bir parçacık grubunun uzantısı mı olduğu veya kardeşleri olup olmadığına bakılacağını ifade etti. 37 ülkeden 2 bin bilim insanının yer aldığı Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Deneyi için şimdiye kadar 10 milyar euronun üzerinde harcama yapıldı. Parçacık, adını teoriyi ilk kez 1960’larda ortaya atan fizikçi Peter Higgs’ten (84) alıyor.
Kaynak: http://gundem.milliyet.com.tr/tanri-parcacigi-nin-varligi-kanitlandi/gundem/gundemdetay/15.03.2013/1680533/default.htm
Etiketler: Avrupa , İsviçre , Boğaziçi Üniversitesi , Cenevre , CERN , nükleer , model , Ten , Tanrı Parçacığı , Higgs Bozonu
