İngiliz The Daily Telegraph gazetesinin bildirdiğine göre İngiliz-İsveçli ilaç üreticisi AstraZeneca, mahkeme kayıtlarında COVID-19 aşısının 'nadir ancak tehlikeli yan etkileri olduğunu' kabul ederek, aşıyı küresel çapta geri çekme kararı aldı.
Haberde, şirketin "pazarlama iznini" geri çekmesinin ardından aşının artık Avrupa Birliği'nde kullanılamayacağı belirtildi.
Aşının geri çekilmesine ilişkin başvurunun 5 Mart'ta yapıldığı ve 7 Mayıs'ta yürürlüğe girdiği belirtilen haberde, önümüzdeki aylarda İngiltere ve Vaxzevria olarak bilinen aşıyı onaylayan diğer ülkelerde de benzer başvuruların yapılacağı ifade edildi.
AstraZeneca, konuyla ilgili yorum talebine yanıt vermedi ve resmi bir açıklama yapmadı.
Geri çekme kararı, Boris Johnson tarafından "İngiliz bilimi için bir zafer" olarak müjdelenen ve 'altı milyondan fazla hayat kurtardığı' belirtilen aşının kullanımını sona erdiriyor.
AstraZeneca, aşının artık üretilmediği ve tedarik edilmediğini, yerini yeni varyantlarla mücadele eden güncellenmiş aşıların aldığını belirtiyor.
Vaxzevria aşısı, son aylarda kan pıhtılaşmasına ve düşük kan trombosit sayısına neden olan çok nadir bir yan etki nedeniyle incelemeye alınmıştı.
Gazeteye göre AstraZeneca, Şubat ayında mahkemeye sunduğu mahkeme belgelerinde aşının "çok nadir durumlarda TTS'ye neden olabileceğini" kabul etti.
Açılımı Trombositopeni Sendromlu Tromboz olan TTS, Birleşik Krallık'ta en az 81 ölüm ve yüzlerce ciddi yaralanmayla ilişkilendirilmiş durumda.
AstraZeneca, Yüksek Mahkeme'de görülen farklı bir davada 50'den fazla mağdur ve yakınları tarafından dava edildi.
Avrupa genelinde ağır pıhtılaşma vakalarından sonra birçok ülkede Kovid-19’a karşı AstraZeneca aşılaması durduruldu. En son Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya’da AstraZeneca ile aşılamaya ara verilirken, aşının pıhtılaşma vakalarına gerçekten sebep olup olmadığı araştırılıyor. Almanya’da 1,6 milyon kişi AstraZeneca’nın ilk dozunu almıştı. Bu kitle arasında yedi kişide söz konusu pıhtılaşma sorunları tespit edildi.
Avrupa Birliği’nin (AB) ilaç düzenleyicisi olan Avrupa İlaç Ajansı (EMA), kanda pıhtılaşmaya neden olduğu gerekçesiyle kullanımı bazı Avrupa ülkelerinde durdurulan AstraZeneca’nın, faydalarının risklerinden fazla olduğunu bildirdi. AstraZeneca tarafından geliştirilen Kovid-19 aşısının bazı ülkelerde kullanımının durdurulmasının ardından görüş belirlemek üzere toplanan EMA, konuya ilişkin bir açıklama yaptı.
EMA açıklamada, kanda pıhtılaşma ve ölümlere neden olabileceği gerekçesiyle Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda gibi bazı Avrupa ülkelerinde, kullanımı tedbir amaçlı askıya alınan AstraZeneca aşısının incelemesine devam edildiği bildirildi. Pıhtılaşma vakalarının çok küçük sayılarla ifade edildiği belirtilerek, “Aşılanan kişilerdeki pıhtılaşma sonucu damar tıkanması vakalarının sayısı, genel nüfusta rastlananlardan fazla görünmüyor.” ifadesi yer aldı.
Söz konusu vakalardaki sorunlara aşının neden olup olmadığına yönelik incelemelerin devam edeceği belirtilen açıklamada, elde edilen bilgiler ışığında perşembe günü bir sonuca varılacağı kaydedildi. Açıklamada, “İnceleme devam ederken EMA, AstraZeneca aşısının hastaneye yatışlar ve ölümlerle bağlantılı olarak Kovid-19’u önlemedeki faydasının, yan etki risklerine göre ağır bastığı görüşünü korumaktadır.” ifadesine yer verildi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) uzmanları da “Şu ana kadar dünya genelinde 300 milyondan fazla doz farklı aşı uygulandıktan sonra Kovid-19 aşılarıyla bağlantılı belgelenmiş ölüm bulunmuyor.” açıklamasını yapmış ve AstraZeneca ile diğer aşıları kullanan kişilere “paniğe kapılmama” çağrısında bulunmuştu. Avrupa ülkelerinde 9 Mart itibarıyla AstraZeneca aşısı olan 3 milyon kişinin, 22’sinde pıhtılaşma vakasına rastlanmıştı.
Hangi Ülkeler AstraZeneca’yı Durdurdu?
Aralarında Almanya, Fransa, İspanya, Hollanda, İtalya, İrlanda, Bulgaristan, Norveç, İzlanda, Romanya, İspanya, Slovenya ve Danimarka’nın bulunduğu ülkeler aşılamayı askıya alırken, 17 AB ülkesine gönderilen toplamda 1 milyon dozdan oluşan “ABV5300” numaralı parti aşıların kullanımı Estonya, Litvanya, Letonya ve Lüksemburg’da 9 Mart itibarıyla tedbir amaçlı durduruldu.
Almanya Sağlık Bakanlığından yapılan açıklamada, ülkede aşı konusunda yetkisi bulunan Paul-Ehrlich Enstitüsünün tavsiyesi üzerine Oxford-AstraZeneca aşısının kullanımının geçici olarak durdurma kararı alındığı ifade edildi.
İtalyan İlaç Ajansından (AIFA) 15 Mart’ta yapılan yazılı açıklamada, “AIFA, AstraZeneca Kovid-19 aşısının ülke genelinde kullanımını, tedbir maksatlı, EMA’nın (Avrupa İlaç Ajansı) konuya ilişkin kararını beklemek üzere geçici olarak durdurdu. Bu karar, diğer Avrupa ülkelerindekilere benzer tedbirler doğrultusunda alınmıştır.” ifadesi kullanıldı.
Hollanda Sağlık Bakanlığı’ndan 14 Mart’ta yapılan açıklamada, Oxford-AstraZeneca aşısının kullanımının, tedbir amaçlı ve daha fazla araştırılmak üzere geçici olarak 28 Mart’a durdurulduğu bildirildi.
İspanya Sağlık Bakanı Carolina Darias, dün yaptığı açıklamada, EMA’nın Oxford-AstraZeneca ile ilgili kararının bekleneceğini ve ilk aşamada 15 gün boyunca bu aşının kullanımının askıya alındığını duyurdu.
2020 YILI İÇİNDEKİ DURUM
HÂLEN AstraZeneca AŞISINI KULANANA ÜLKELER İÇİNDE TÜRKİYE VAR MI?
Avrupa İlaç Ajansı, aşının artık kullanımına izin verilmediğine dair bir bildirim yayınladı.
AstraZeneca AŞISINA TALEP AZALDI
AstraZeneca, kararın, koronavirüs varyantlarını hedef alacak şekilde uyarlanmış çeşitli yeni aşıların mevcut olması nedeniyle verildiğini söyledi. Bu durum, üretilmeyen veya tedarik edilmeyen AstraZeneca aşısına olan talebin azalmasına yol açmıştı.
Açıklamada, "Tahminlere göre, yalnızca kullanımın ilk yılında 6,5 milyondan fazla hayat kurtarıldı. Dünya çapında 3 milyarın üzerinde doz sağlandı." denildi.
FİRMA AŞININ ADINI DEĞİŞTİRDİ
Diğer ülkeler, halihazırda aşı tedarikine son vermiş durumda. Mart 2023'ten bu yana Avustralya'da kullanılamıyor.
The Guardian'ın aktardığına göre AstraZeneca, 2021 yılında koronavirüs aşısının adını Vaxzevria olarak değiştirdi.
Editör: Cüneyt Diler
