'İlklerin Papası'

Katolik Kilisesi’nin lideri Papa 16. Benediktus’un tarihi bir kararla görevden feragat etmesinin ardından Katoliklerin yeni lideri Arjantinli Papa Francesco oldu. Amerika kıtasından seçilen ilk Papa olan Francesco, ilk konuşmasında “Kardinal kardeşlerim beni dünyanın öbür ucundan seçti” dedi. 12 Mart’ta başlayan seçimde, “Kilisenin Prensleri” olarak anılan kardinaller önceki gün Buenos Aires Başpiskoposu Jorge Mario Bergoglio’yu Papa seçti. Kendisine Papalık ismi olarak daha önce hiçbir Papa’nın kullanmadığı “Francesco”yu seçen Bergoglio, başka birçok açıdan da “ilklerin Papası” oldu: 1200 yıldır Avrupa dışından seçilen, Amerika kıtasından gelen ve Cizvit cemaatine mensup ilk Papa olarak da tarihte yer edindi.

Bir akciğeri yok
Son 598 yıldır tüm Papaların ölene kadar görevde kaldığı Katolik Kilisesi’nde 16. Benediktus’un teamüllere aykırı olarak makamından çekilmesi Katolikleri şoke etmişti. 16. Benediktus’un görevden ayrıldığı 28 Şubat’tan bu yana boş kalan kutsal makam önceki akşam Bergoglio’nun seçimiyle yeniden dolunca Vatikan’da toplanan onbinlerce Katolik coşkuyla gözyaşlarını tutamadı. Ancak 16. Benediktus’un Papalıktan yaşlılık ve takatsizlik gerekçesiyle ayrılmasından sonra akciğerlerinden biri alınmış olan 76 yaşındaki Bergoglio’nun Papa seçilmesi aynı zamanda büyük şaşkınlık yarattı.

Bire 25 kazandırdı
2005’teki Papa seçiminde Joseph Ratzinger  (16. Benediktus) ile birlikte ilk iki sırada yer aldığı söylenen Bergoglio, bu seçimde favoriler arasında değildi. İnternette oynanan bahislerde alt sıralarda yer alan Bergoglio, kendisi için bahse girenlere 1’e 25 kazandırdı! Vatikan Sözcüsü Peder Federico Lombardi de Bergoglio’nun Papa olmasını “sürpriz” olarak tanımladı. İtalyan gazetelerinin  manşetlerinde de en sık rastlanan sözcüklerden biri “sürpriz” oldu. Kendisi de Cizvit olan Lombardi, “Cizvitler kendile-rini otorite değil, hizmetkâr olarak görür” dedi.

% 40
Dünyadaki Katoliklerin yüzde 40’tan fazlasını tek başına Latin Amerika barındırıyor. Yeni Papa Francis’in memleketi Arjantin’de nüfusun yüzde 75’ten fazlası Katolik.

I. Francesco,  Cizvit mezhebine mensup ilk Papa oldu. Cizvitlerin kendilerini ‘otorite değil, hizmetkâr’ olarak görmeleri nedeniyle Papa seçilmesi şaşkınlık yarattı.

Cizvit mezhebi: İsa’nın Askerleri
1534’te Ignazio di Loyola tarafından kurulan mezhebin üyeleri “İsa’nın askerleri” olarak anılıyor. Mezhebin ortaya çıkmasında, dönemin Katolik Kilisesi’nde yaşanan yolsuzluklara karşı reform isteği etkili olmuştu. Bugün de yolsuzluk, cinsel taciz ve iktidar savaşlarını ortaya döken gizli belgelerin sızdırılması skandallarıyla zor günler geçiren Kilise’ye bu cemaatten bir lider seçilmesi anlamlı bulunuyor. 
Hıristiyanlıkta en fazla din adamına sahip olan Cizvit mezhebinin 4 ana ilkesi ise; fakirlik, iffet, itaat ve Papa’ya bağlılık. Bergoglio’nun Papalık adını, 12-13. yüzyıllarda yaşamış “sadeliğin” simgesi Aziz Francesco’dan mı aldığı, yoksa mensubu olduğu Cizvit cemaatinin kurucularından Francis Javier’den mi aldığı tartışılıyor. Ancak her iki ihtimalde de amacının “sadelik” vurgusu yapmak olduğu yorumu yapılıyor.

Papa I. Francis, dün Roma’daki ilk etkinliğinde sabah saatlerinde Santa Maria Maggiore Bazilikası’na giderek dua etti.

Portre
Bar fedailiğinden Vatikan’a çıkan yol
“Fakirlerin dostu” olarak tanınan Papa Francesco sade yaşam şekli ve alçakgönüllülüğüyle de dikkat çekiyor. Önceki akşam Papa seçildikten sonra San Pietro Bazilikası’nın balkonundan yaptığı konuşma “ailesiyle konuşur gibi sıcak” bulunan Bergoglio dün sabah da dua için gittiği kilisede diğer ziyaretçilerin dışarı çıkarılmasını istemedi ve “Ben de onlar gibi ibadet için gelenlerden biriyim” dedi. Papa Francesco, kilisede dua eden diğer din adamlarına da “merhametli olun” mesajı verdi. Papa Francesco, seçim için geldiği Vatikan’da konakladığı otelin parasını da kendi cebinden ödedi.

Futbol fanatiği
Jorge Mario Bergoglio’nun yaşamı, İtalya göçmeni bir ailenin 5 çocuğundan biri olarak 17 Aralık 1936’da dünyaya geldiği Buenos Aires’te başladı. Sosyal bilimler, felsefe, teoloji ve kimya eğitimi alan Bergoglio, öğrenciliği döneminde cep harçlığını çıkarmak için bir barda fedailik yaptı. Gençliğinde tango yaptığını söyleyen Bergoglio, bu dönemde bir kız arkadaşı olduğunu da itiraf etti. Bergoglio, “Cizvit” adlı biyografik söyleşi kitabında “Evet, kız arkadaşım vardı. Arkadaş grubumuzdandı ve birlikte dans etmeye gidiyorduk. Ama sonra dini yaşama geçtim” demişti. Bergoglio’nun futbola da meraklı olduğu ve Buenos Aires futbol takımı San Lorenzo’nun sıkı taraftarı olduğu biliniyor.

Limuzin istemedi
1969’da Cizvit mezhebinde papaz olan Bergoglio, 1998’de Buenos Aires Başpiskoposluğuna, 2001’de ise kardinalliğe yükseldi. 2005’teki Papalık seçiminde, 16. Benediktus’la başabaş gittiği ancak son anda bu seçimi kaybettiği söyleniyordu.
Oldukça sade ve “sıradan” bir hayat süren Bergoglio  2001’de kardinal olduğunda kendisine verilen şoförlü limuzinin yerine otobüsle seyahat etmeye devam etmişti. Evde kendi yemeklerini kendisi pişiren, fakirlerin yaşadığı yoksul bölgeleri sıkça ziyaret eden Bergoglio, 2001’de ziyarete gittiği bir hastanede aniden görevlilerden su isteyerek 12 AIDS hastasının ayağını yıkamış ve öpmüştü. Evli olmayan kadınların çocuklarını vaftiz etmeyi reddeden din adamlarını eleştiren Bergoglio, “İsa’nın cüzzamlılarla aynı suda yıkanıp fahişelerle birlikte yemek yediğini unutuyorsunuz” demişti.

Eşcinsel karşıtı
Eşcinsellere karşı ayrımcılık yapılmaması gerektiğini savunan Bergoglio, eşcinsel evlilikleri içinse “şeytani” diyor. Kürtaj hakkını savunan hareketler için de “ölüm kültürü” yakıştırması yapıyor.
Arjantin’de Nestor Kirchner yönetimini ekonomik politikaları, sonraki Cristina Kirchner hükümetini de eşcinsel evliliklerini yasallaştırması gerekçesiyle sert şekilde eleştirmişti. Arjantin’de diktatörlük dönemi mağdurları, Bergoglio’nun Videla yönetimi sırasında iki din adamının kaçırılıp işkence görmesinde payı olduğunu iddia ediyor. Bergoglio ise bu iddiaları yalanlayarak çok sayıda insanı diktatörlüğün elinden kurtardığını söylüyor.

‘Francesco adı önemli’
Türkiye’nin Vatikan Büyükelçisi Kenan Gürsoy, “Francesco ismi, İtalya’nın adeta manevi büyüğü olarak düşündüğümüz, 12.-13. Yüzyıllarda yaşamış Assisili Francesco’yu hatırlatıyor. Aziz Francesco’nun tabiatı, karakteri, fakirlere yardım, farklı dinlerle olan münasebetteki o iletişimin kurulması, son derece alçakgönüllü bir hayattır. O bakımdan Francesco isminin bir önemi olduğunu düşünüyorum” dedi.